Stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV) is door de rechtbank in het gelijk gesteld dat de Staat onvoldoende doet om burgers te beschermen tegen vlieghinder. De rechtbank beveelt de Staat regels in te voeren die de belangen van omwonenden beschermen, ook voor mensen die buiten de huidige geluidsgrenzen wonen. Daarbij hoeft de staat geen Europese goedkeuring te vragen.
De rechtbank heeft geconcludeerd dat de Staat onrechtmatig heeft gehandeld. Een eerlijke afweging van de belangen heeft jarenlang ontbroken. De belangen van omwonenden buiten de geluidscontouren zijn niet meegenomen. Ook ontbrak het aan handhaving. De rechter oordeelt dat er sprake is van een inbreuk op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens doordat het belang van omwonenden stelselmatig ondergeschikt is gemaakt aan die van de luchtvaart.
Erkenning voor omwonenden
Dit is een gewichtige uitspraak van de rechtbank. Het geeft erkenning aan alle omwonenden van Schiphol die al jarenlang geluidsoverlast ervaren. Zij voelden zich miskend doordat er geen rekening werd gehouden met hun belang. De rechter kan geen normen of aantal vluchten opleggen maar is glashelder over de verkeerde huidige prioriteiten.
Jan Boomhouwer, clustervertegenwoordiger bij de MRS en woordvoerder van de stichting, reageert verheugd bij de NOS: “Eindelijk krijgen we erkenning voor de droevige situatie waar we als omwonenden al decennia in zitten. Dat bewoners geen sluitpost meer mogen zijn bij afwegingen van de overheid, is een groot verschil met het verleden.”
Het is belangrijk dat er nu toegankelijke waarborgen moeten worden gecreëerd om de rechtsbescherming van omwonenden te versterken. De handhaving door de inspectiedienst zal ook aangescherpt moeten worden. De Minister van Infrastructuur en Waterstaat is nu aan zet om Luchthavenverkeersbesluit 2008 te handhaven. In de praktijk betekent dit verbetering voor omwonenden en minder ruimte voor de luchtvaart.
Luchtvaartmaatschappijen willen krimp van de luchthaven verhinderen
Deze uitspraak versterkt bovendien het belang van de omwonenden in de andere rechtszaken die momenteel lopen, met name ten aanzien van de experimenteerregeling. De uitspraak verstevigt ook het standpunt van de Staat ten opzichte van de positie van andere landen en luchtvaartmaatschappijen die krimp van het aantal vluchten willen verhinderen. De MRS heeft uit recent onderzoek vernomen dat de Nederlandse welvaart als geheel ook profiteert van een luchthaven met een kleinere hubfunctie, door gunstige effecten op geluid en emissies.
Waarom een rechtszaak door RBV Volgens RBV worden disproportioneel veel mensen blootgesteld aan ernstige hinder en slaapverstoring als gevolg van het vliegverkeer van en naar Schiphol. De rechtbank Den Haag deed op woensdag 20 maart 2024 uitspraak in een bodemzaak tussen RBV en de Nederlandse Staat. De zaak draait om de vraag of de Staat voldoende doet om geluidshinder voor omwonenden van Schiphol terug te dringen. Lees hier meer over RBV
Wat gaan omwonenden ervan merken?
Juristen zeggen dat het nog wel even kan duren voordat bewoners echt wat van de uitspraak gaan merken. “De overheid krijgt van de rechter twaalf maanden de tijd om maatregelen te nemen”, zegt hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong tegen de NOS. “Daarnaast heeft de rechter geen dwangsom aan de uitspraak verbonden. Als de staat te weinig met het vonnis doet, is er dus geen stok achter de deur.”
Het is niet zo dat omwonenden dan helemaal met lege handen staan, legt De Jong uit: “Als bewoner kun je dan nakoming van de verplichtingen door de staat vorderen. De eerste reacties vanuit de staat laten echter wel een bepaalde welwillendheid zien.”
Media aandacht voor de rechtszaak
Voor de uitspraak van de rechter is veel media aandacht. Kijk onder de volgende links om de verslaggeving te lezen:
Interview met Khadija Arib in de uitzending van Nieuwsuur op 20 maart